dinsdag 29 juni 2010

"Kaapstad is weer Oranje"

Het is even rustig gweest op mijn blog, maar door het gemis van een computer en het feestgedruis in Kaapstad is het er de laatsten week niet van gekomen... Vorige week keerde ik weer terug in de Kaap, waar ik drie jaar geleden een half jaar verbleef! Op de luchthaven werd ik opgewacht door Ashley en Mark met hun neefje Eaton, die meteen mijn vuvuzela greep om de hele luchthaven op te schrikken...

De dagen erna zaten vol met herenigingen... In een tijdsbestek ontmoette ik vele oude gezichten. De ontmoeting met Elizabeth Samuels was speciaal. Ze wist niet dat ik in Kaapstad was en was verbaasd toen ze met vanuit haar auto zag. Ze wilde bijna door de vooruit springen om mij te komen omhelzen... In deze week ging ik van het ene feest naar het andere. Zo werd er twee keer een braai georganiseerd (met onder meer verse snoek) en zijn we een avond op stap geweest in Long Street.

En uiteraard was er veel aandacht voor het voetbal. Want het huis in Kaapstad zit vol met supporters. Helaas geen oranjefans, maar 4 Duitsers... En zo liep ik door de week opeens tussen 4 Duitse shirts en werd ik aangesproken als ware ik een Duitser. Gelukkig kon ik dat de volgende dag compenseren met mijn Oranje shirt, toen Oranje tegen Kameroen speelde. Weer een speciale belevenis! Het valt met vooral op dat je zo gemakkelijk contact kan maken en dat het niet uit maakt welk land je ondersteunt. Zo wisselde ik een sjaaltje met een Kameroenees en liep ik het stadion in met een oranjeshirt en een Kamoeroen-sjaal. Je wilt niet weten hoe vaak ik daar op aangesproken werd...

Inmiddels ben ik nu in Durban, waar ik gisteren de achtste finale tegen Slowakije heb bijgewoond. Na de wedstrijd was het de kunst om op zoveel mogelijk foto's en tv-opnames te verschijnen! En volgens mij ben ik daar aardig in geslaagd... Nu hopen op kaarten voor de wedstrijd Nederland-Brazilie. Ondertussen keer ik vandaag weer terug in de Kaap...

vrijdag 18 juni 2010

Impressies Johannesburg - Soweto

At the Hector Pieterson monument

Soweto

Mandela bridge

Van Soweto tot de Kilimanjaro...

"No more strangers"

No more strangers
it were us, it is us
the children of Soweto
langa, kagiso, alexandra, gugulethu and nyanga,
us
a people with a long history of resistance
us
who will dare the mighty
for it is freedom, only freedom wich can quench our thirst -
we did learn from terror that it is us who will seize history
our freedom

(Mangane Wally Serote - he was part of the Black Consciousness movement of Steve Biko)

Soweto. Deze naam zal altijd verbonden blijven met die ene gebeurtenis op 16 juni 1976, toen zwarte jongeren protesteerden tegen het hanteren van het Afrikaans op hun school. Het liep uit op een bloedbad. Dit jaar beleefde ik de herdenking van deze gebeurtenis op een steenworp afstand van deze plek. Een dag later liep ik zelfs in de straat, waar Hector Pieterson als eerste student de dood vond. Tegenwoordig is Soweto veranderd in een toeristisch oord... Verschillende musea zijn daar gerezen en minibusjes brengen toeristen langs alle historische plekken. Het monument, de voormalige woning van Nelson Mandela en Walter Sisulu... Rondom zijn redelijk ogende woningen gecreeerd voor de zwarte bevolking. Maar hoe verder je van de musea komt, des te minder voor de voorzieningen...

Hoewel het bloedbad van Soweto zich twee jaar voor mijn geboorte afspeelde, heb ik altijd betrokkenheid gevoeld bij deze gebeurtenis. Naast het voetbal was het voor mij ook meteen duidelijk wat ik hier in Johannesburg nog wilde bezoeken: Soweto. Om te ervaren hoe deze gebeurtenis nog een rol speelt in het huidige Soweto. Als we arriveren bij het herdenkingsmonument voor Hector Pieterson en de andere slachtoffers stapt er meteen een jongen op me af. "Where are you coming from? Oh, the Netherlands? That's my favorite country. Van Persie, Robben, Sneijder. I wished I could see them playing. But, can I please make a picture of you?" En zo sta ik - als een substituut voor Robben - samen met de jongen voor de bloemenzee rondom het monument. Op één van de linten lees ik: "Soccer legends South Africa"

In het museum word de hele voorgeschiedenis van de gebeurtenissen in Soweto onder het voetlicht gebracht. Ik word vooral geraakt door de persoonlijke beschrijvingen van betrokken. Ook word je na ieder onderdeel naar een raam geleid, waar je uitkijkt over het huidige Soweto. Aan de hand van enkele korte omschrijvingen word je duidelijk gemaakt waar het allemaal plaats vond. Zo komt Soweto heel dichtbij...

Na dit museumbezoek ga ik met Adrian op bezoek bij een HIV-supportgroep. Ik maak kennis met Siphiwe, de leidster van deze groep. Ze vertelt me in het kort haar levensverhaal: "Ik draag al enkele jaren het virus bij me. Maar ik leg me daar niet bij neer. Ik wil anderen graag helpen bij de uitdagingen die op hun pad komen. We delen ervaringen met elkaar, maken sieraden..." Ik word gegrepen door haar geestdrift. Als ik haar vertel dat ik enkele jaren geleden vrijwilligerswerk heb gedaan in Kaapstad, onderbreekt ze me. "En ik heb de Kilimanjaro beklommen." Of dit echt het geval is lijkt in Siphiwe's situatie niet aannemelijk, maar het kenmerkt haar wilskracht...

Ze vertelt hoe ze aan haar huidige woning op de zogenoemde "plakkerskampen" is gekomen. "Je bouwt gewoon een huisje met golfplaten dak op een braak liggend terrein. Daarna is het afwachten of de gemeente hiermee instemt." De praktijk leert dat een "maffibaas" deze plakkerskampen runt en de huur vangt. Hij is uiteindelijk ook degene die met de gemeente onderhandelt over de erkenning, waarmee hij een bepaalde status verwerft. Maar om die status moet hij natuurlijk wel iedereen in het plakkerskamp onder zijn duim houden. Want iedereen wil zijn positie als burgemeester natuurlijk wel overnemen? Het draait dikwijls uit op geweld tussen verschillende bendes, met de huurders als slachtoffers.. Maar Siphiwe laat zich hier niet door ontmoedigen. "Het is een mooie plek en het is daar nog rustig."

Morgen zal ik Soweto opnieuw bezoeken met de toeristenbusjes en daarnaast zal ik het Apartheidmuseum aandoen. Om 13.30 zal ik onze trots ondersteunen op een groot plein in de wijk Newtown, waar een groot televisiescherm is neergezet en waar tal van activiteiten rondom het WK worden georganiseerd. Zondag reis ik af naar Kaapstad, waar de nachtelijk kou van Johannesburg plaats zal maken voor pittige regenbuien... Oranje volgt enkele dagen na mij, met hopelijk een fitte Arjen Robben. Zo niet, dan zal hij alsnog naar Robbeneiland gestuurd moeten worden...

Dank voor jullie reacties & veel plezier bij Nederland - Japan! Drukkies en soentjies,

Gerard

dinsdag 15 juni 2010

Bezoek aan Soccer city, eerste wedstrijd Oranje

Lang heb ik er naar toe geleefd, maar gistermiddag was het dan zover: Nederland-Denemarken in Soccer City Stadium in Soweto (Johannesburg). In alle vroegte vertrok ik richting het stadion om alle problemen met het vervoer naar de stadions te vermijden. Aanvankelijk was het plan om met het openbaar vervoer te gaan, wat zeer goed zou werken. Maar tijdens mijn reis bleek er twee stations Westgate's in Johannesburg te zijn en bleek ik op het verkeerde station te staan. Maar gelukkig was Adrian zo aardig om me daar af te halen en me te droppen in de buurt van het stadion...

Soccer City ligt iets buiten de bekende wijk Soweto. Langs de toegangswegen kom je dan ook zwarte kinderen tegen, die je vragen om geld of je toejuichen. Eigenlijk wel gek, zo'n stadion midden in een township... Maar tegen beter weten in hoop je maar dat ook deze kinderen enigszins zullen profiteren van deze grote happening in hun land. Al is het maar om hun dromen nieuw leven in te blazen...

Richting het stadion worden de straten steeds meer gevuld met oranje en het Deense rood. Daartussen lopen nog verdwaalde Mexicanen met hun sombrero's, Argentijnen en ook veel Zuid-Afrikanen in hun gele Bafana Bafana shirts. Rondom het stadion is alles piekfijn geregeld en is er werkelijk alles aan gedaan om het de voetbalsupporters naar hun zin te maken. En zo ervaar ik het ook... Ik word letterlijk opgeslokt in een feestende menigte, die allemaal de Afrikaanse vuvuzela ter hand genomen hebben. (en hoewel ik in de media veel klachten hoor en lees over dit verschijnsel moet ik zeggen dat het in een stadion een prachtige ambiance geeft.)

Ondanks het matige spel van Oranje geniet ik volop van het spektakel in Soccer City. En de Oranjefans laten zich van hun goede kant zien. Met hun gezangen weten ze de vuvuzela's vrij gemakkelijk te overstemmen en worden het eigen doelpunt van Denemarken en de goal van Kuijt luid gevierd. Dat feest gaat ook na de wedstrijd nog voort en wordt niet belemmerd door de moeizame treinverbinding. Een gedeelte van het treinpersoneel heeft juist deze dag uitgekozen om te staken en dus wacht een hele club oranjefans gelaten op een volgende trein... En dan is het maar te hopen dat je in de juiste trein stapt! Maar ja, dat is Afrika ten top...en dat geeft dit WK gelukkig enig Afrikaans karakter.

Morgen wacht een speciale dag voor Zuid-Afrika. In het hele land wordt Youth Day gevierd, ter nagedachtenis van de studenten die in 1976 vielen in Soweto. En juist op deze dag speelt Bafana Bafana zijn tweede wedstrijd op het WK tegen Uruguay. Steven Pienaar heeft al laten weten dat ze deze match moeten winnen, zeker op deze speciale dag in Zuid-Afrika...

Nederland-Denemarken in Soccer City (deel 3)



Nederland-Denemarken in Soccer City (deel 2)





Nederland-Denemarken in Soccer City




zondag 13 juni 2010

Vuvuzela, kiekiekudde en andere zaken

Tijdens het WK probeer ik ook zoveel mogelijk de televisie, radio en kranten in Zuid-Afrika te volgen. Op die manier leer ik er weer wat Zuidafrikaanse woorden bij. Ook is het interessant om te zien hoe hier verslag wordt gedaan van het WK. Een nieuwslezer leest het nieuws voor met achter hem alle vlaggen van WK-deelnemers en in zijn hand een balpen met een bal eraan. Dat zullen we Sacha de Boer of Rob Trip niet snel zien doen..

En dan wat nieuwtjes uit de kranten:

* De Vuvuzelas doen niet alleen zeer aan de oren. "Ze maak die lippe seer." Door al het getoeter worden de lippen erg droog. "Ek geniet dit, maar kyk na my lippe. Hulle is droog en gekneus."

* Word oud-Ajacied Steven Pienaar de held van dit WK? Veel Zuid-Afrikanen maken een vergelijking met het WK Rugby in 1995. Toen was Francois Pienaar hun held als aanvoerder van het team. Onder zijn leiding werden "de bokkies" wereldkampioen, wat prachtig is verfilmd in de film "Invictus". Kan naamgenoot Steven Pienaar in zijn voetspoor treden?

* WK-taal:

Groep fotografen - kiekiekudde
Supporters - ondersteuners
Trainer - afrigter
Doel - doelhok

WB 2010 skop af op 'n vuvu-noot & bezoek aan 2 verschillende kerken

De eerste Afrikaanse overwinning op het WK is binnen. Ongelooflijk hoe intens de Zuidafrikanen de verrichtingen van hun werelddeelgenoten beleven. Voor even is Afrika één land... (hoewel ik de laatste jaren merk dat veel Europeanen dit zo beleven) En wat zullen ze trots zijn als tenminste één Afrikaans land de volgende ronde haalt... En het liefst natuurlijk Bafana Bafana. Doelpuntenmaker Siphiwe Tshabalala is nu al een held! En hij gelooft in de kansen voor de regenboognatie...

Morgen zal mijn eerste WK-wedstrijd zijn in Soccer City. Het is sowieso voor het eerst dat ik Oranje daadwerkelijk zal volgen vanaf de tribune. Vandaag was ik al even in Soweto, waar ik twee kerkdiensten bijwoonde. Een dominee vertelde: "Op de tribune ontmoette ik een (zwarte) man, die zo enthousiast was dat hij live bij een wedstrijd kon zijn. Hij geloofde me niet toen ik vertelde dat het voor mij ook de eerste keer was..." Ja, zelfs tijdens de kerkdiensten wordt gesproken over het voetbal. "Ik ben blij dat jullie de vuvuzela's vandaag hebben thuisgelaten" waren de eerste woorden van de dominee...

Ik bezocht vandaag twee kerken: de Presbyterian kerk in Parkview en de zwarte kerk in Orlando (onderdeel van Soweto). Met deze kerken werkt Ubuntu Ministries onder meer samen om het stigma rondom HIV/AIDS tegen te gaan. In 2007 werkte ik zelf in Kaapstad mee aan deze doelstelling. Maar de drijvende kracht achter dit project - Adrian - is inmiddels teruggekeerd naar zijn thuisstad Johannesburg, waar hij het werk voortzet. De rol van de kerk is in Zuid-Afrika nog erg groot, wat één van de redenen is dat Ubuntu Ministries juist hier probeert de houding tegenover mensen met HIV/AIDS te beinvloeden. Zo probeert Ubuntu Ministries een uitwisseling tot stand te brengen tussen de witte kerk van Parkview en de zwarte kerk in Orlanda om mensen te laten ervaren dat HIV en AIDS niet alleen de zwarte bevolking van Zuid-Afrika aangaat...

Voor mij was het een bijzondere ervaring om vlak na elkaar in twee verschillende kerken aanwezig te zijn. In de Presbyterian Church (Ierse achtergrond) verloopt alles heel puntsgewijs en begint de dienst stipt om 8.00 uur. In de zwarte kerk komt iedereen binnen, wanneer het hem of haar schikt. En wordt in de preek rustig tien keer verteld "dat het heel belangrijk is om elkaar te ontmoeten." De kracht van de herhaling zullen we maar zeggen. Daarbij wordt ook het WK als voorbeeld opgevoerd. Mijn gedachten gaan om deze zondag ook naar Adres Onbekend. Op deze Gerard-loze zondag zal ook daar de ontmoeting centraal staan.

Hoewel de dienst in de zwarte kerk vele keren langer duurt dan in de witte kerk, word ik in de zwarte kerk geraakt door het gezang. Iemand gaat voor in de zang, de rest volgt en klapt op zijn liedboek mee. Ook bijzonder is de opening van de dienst, als iedereen door de kerk loopt en de andere kerkgangers omhelst. Ook ik word opgenomen in de gemeenschap en hoewel ik niemand ken binnen deze gemeente geven de vele omhelzingen met toch een warm gevoel. En ik ben ervan overtuigd dat dit niets met het WK te maken heeft...

zaterdag 12 juni 2010

The hero of the day in SA: Goalkeeper Khune

Met vuvuzela's opstaan en naar bed gaan...

De derde dag in Johannesburg is begonnen en opnieuw werd ik vanochtend gewekt met het geluid van een vuvuzela... Of was dit geluid in mijn hoofd blijven hangen van het middagje Zuid-Afrika - Mexico in een cafe in de wijk Florida? In ieder geval hoef je hier maar de straat op te gaan en het getoeter van de vuvuzela komt je tegemoet...

De wedstrijd Zuid-Afrika - Mexico was een grootse belevenis. Zelden heb ik supporters zo luid zien juichen om een buitenspeldoelpunt van een tegenstander. Om nog maar niet te spreken over de extase als een Zuidafrikaanse speler enigszins in de richting van het doel van Mexico ging. Het "Bafana Bafana" vergezeld door het vuvuzela-getoeter gaf je het idee dat er inmiddels wel 5 keer gescoord was.

Het WK wordt hier heel intens beleefd. Overal zie ik de Zuidafrikaanse vlaggetjes en eigenlijk word er zowel op staat als op de televisie nergens anders nog over gepraat. Zelfs in de soaps zit het hele festijn verwerkt!

Maandag ga ik zelf naar de eerste wedstrijd toe. De wedstrijd vindt plaats in de wijk Soweto; een wijk die er nu heel anders uitziet dan dertig jaar geleden. Het is een toeristenoord geworden. Ik kan haast niet wachten om me te omringen door het Oranje gedruis!

Na drie jaar ben ik weer terug in Zuid-Afrika. Op www.gerardinsa.blogspot.com kun je mijn ervaringen van het vorige verblijf in Zuid-Afrika nog eens terug lezen. Destijds sprak ik al uit dat ik in 2010 heel graag terug zou willen keren naar het land van de regenboog om het WK Voetbal hiermee te beleven. En deze droom is nu werkelijk geworden...

De reis woensdag/donderdag was best een beetje afzien. Het begon al in Nederland, waar de NS niet bepaald meewerkte om mij naar Schiphol te vervoeren. Uiteindelijk was het toch nog een beetje haasten om het vliegtuig om tijd te halen. Na twaalf uur reizen (met verschillende keren pittige turbulenties) landde ik in Kaapstad. Daar stond mij een verblijf van 6 uren te wachten op het vliegveld. En anders dan bij voorgaande nachten op een vliegveld (bijvoorbeeld in India) werd ik nu niet vergezeld door grote drommen toeristen, die ook de nacht doorbrachten op de luchthaven. Met nog wat verdwaalde toeristen bracht ik mijn tijd door, waarbij er geen mogelijkheid was om in slaap te vallen. De bagage kon nog niet ingecheckt worden.

Maar het heeft ook wel weer iets: met een clubje van tien de nacht doorbrengen op het vliegveld. Zo waren we getuige van de schoonmaakwerkzaamheden en even later van de voorlichting van alle politieagenten rondom het vliegveld. Na een ontbijt genoten te hebben bij Wimpy's kon ik dan in het vliegtuig stappen naar Johannesburg... Eindelijk kon ik slapen en dromen over nieuwe avonturen in Zuid-Afrika...

Drukkies,
Gerard